Een rolletje film bevat een plastic strip die gevoelig is voor licht. Ieder beetje licht dat op die plastic strip valt zal zijn impressie achterlaten dus wil je dat het gedeelte waar je filmrolletje zich bevindt helemaal donker is. En niet zo goed als donker, maar helemaal honderd procent donker.
Zodra de achterkant van de camera dicht gaat mag er geen enkel lichtstraaltje binnenkomen, tenzij je een foto wilt maken en de sluiter voor die fractie van een seconde open gaat. Om ervoor te zorgen de camera volledig lichtdicht is zitten er her en der diverse dunne schuimrubberen strips. Je vindt ze in principe op twee plekken: de achterkant en als je een SLR hebt ook bij de lensopening/spiegel. Dat schuimrubber degradeert na verloop van tijd en aangezien veel analoge camera’s al snel 40 jaar of ouder zijn kun je wel raden wat er dan nog van over is. Het gevolg is dat er licht naar binnen kan lekken en dát heeft weer tot gevolg dat je gekke vlekken op je foto’s kunt krijgen. Light leaks heten die vlekken. Soms zijn ze heel aanwezig, soms wat minder, en soms zie je ze zelfs helemaal niet.
Identificeer je lek
Er zijn twee soorten light leaks: licht dat aan de voorkant binnenkomt en licht dat aan de achterkant binnenkomt. Op je negatieven kun je zien met wat voor lek je te maken hebt.
Ik heb vooralsnog alleen ervaring met lekkend licht dat via de achterkant binnenkomt, en dat is ook het makkelijkst te repareren. Als het lek zich bij de lensopening/spiegel bevindt komt het allemaal iets nauwkeuriger omdat je geen plakkerige rommel op je spiegelmechanisme wilt krijgen. Ik moet wel eerlijk bekennen dat ik mijn eerste reparatie wat eng vond. Op dat moment had ik namelijk nog nooit aan een camera gesleuteld en was bang alles te slopen. Uiteindelijk viel het allemaal heel erg mee, maar het proces kan wat overweldigend zijn. Gelukkig had ik goede mentale steun on the side van iemand met kennis van deze materie dus aan die persoon: arrigato!
Tijd om het te fixen
1: je moet nieuwe light seals hebben, of ze kunnen maken. Voor sommige camera’s kun je die kant en klaar kopen, maar je kunt ook een vel kopen. Afhankelijk van de camera kan de dikte ook nog een rol spelen, maar ik heb op Ebay (zoeken op Camera Light Seal) een zelfklevend vel gekocht met een dikte van 1,5mm en dat lijkt voor nu prima te werken. Er is ook een optie om katoenen garen te gebruiken, of foam die je zelf moet voorzien van lijm, maar daar heb ik geen ervaring mee. Vergeet ook niet wat goede foto’s van de oude light seals te maken zodat je een referentie hebt en weet waar ze horen te zitten.
2: de oude light seals moeten verwijderd worden. Dit is een beetje een rommelig klusje omdat de oude seals verworden zijn tot een soort kruimelige plakkerige kleine stukjes. Met een pincet, houten tandenstokers en wattenstaafjes met gedenatureerde alcohol kun je alles vaak goed verwijderen. Met de pincet kun je proberen de oude strips in grote delen te verwijderen, met de tandenstokers kun je schrapen en wattenstaafjes met alcohol zijn perfect om resten los te weken en alles schoon te maken.
Dit proces kan even duren, want je moet de oude seals volledig verwijderen en zorgen dat alles helemaal schoon en droog is. Zorg ook dat er geen resten achterblijven in de camera zelf.
3: nu kun je de nieuwe light seals plaatsen. Hiervoor heb je een scherp en dun mes nodig (een hobbymesje of stanleymes bijvoorbeeld), een liniaal en iets om de strip een beetje mee op z’n plek te duwen. Ik gebruik daar zelf een tandenstoker of pincet voor. Je kunt alles vervolgens opmeten en de breedte en lengte op maat snijden, maar je kunt het ook een beetje op gevoel doen aan de hand van de foto’s die je eerder hebt genomen. Meten is weten maar soms wil je liever lui zijn dan moe. De lengte van iedere strip moet wel gewoon kloppen natuurlijk, maar de breedte komt iets minder nauw. Althans, dat is wat ik tot nu toe ervaren heb, al wil je niet een te brede strip want dan krijg je het niet makkelijk op z’n plek. Wat ik doe is de liniaal neerleggen op het schuimrubber, een beetje op de gok de breedte inschatten en snijden. Vervolgens de strip bevestigen, goed op z’n plek duwen met bijvoorbeeld de tandenstoker of pincet en als alles zit waar het moet zitten overtollig materiaal verwijderen. Werkt perfect!
Dit proces moet je even onder de knie krijgen, maar voor je het weet is je camera voorzien van nieuwe light seals. Laat het nu een paar uur met rust zodat de plakrand goed kan binden met de camera.
4: je weet pas of je noeste arbeid wat opgeleverd heeft als je weer een rolletje vol hebt geschoten. Dat is even spannend, maar wie bezig is met analoge fotografie doet dat niet omdat het alles zo makkelijk maakt. Maar, als je het goed genoeg gedaan hebt, dan zal je volgende rolletje vrij zijn van light leaks en word je begroet met prachtige analoge foto’s!
Geef een antwoord